Τα Χριστούγεννα του 1985 ήταν τα Χριστούγεννα που η οικογένεια μου δεν θέλει και πολύ να θυμάται. Λες και ήμασταν ταινία, κακόπαικτη, μαυρόασπρη και μελαγχολική ήμασταν βουτηγμένοι μέχρι τα αυτιά στα οικονομικά βάρη. Ο παπάς μου ήταν από τις αρχές του Νοέμβρη σε απεργία για την άρνηση των εργοδοτών να αυξήσουν τα ούτως ή άλλως μικρά μεροκάματα. Η μάμα μου δεν δούλευε αφού την είχαν σταματήσει από το μικρό νηπιαγωγείο που ημιαπασχολείτο. Τα λεφτά ήταν λίγα, οι ανάγκες πολλές, το ίδιο και η μελαγχολία. Την θυμάμαι να πέφτει και να κατακάθεται πάνω στο σπιτάκι μας σαν μια ενοχλητική και επίμονη πούδρα. Πουθενά δεν φαινόταν λίγη χαρά.
Για να μας προετοιμάσει για το (αναπόφευκτο) ενδεχόμενο να περάσουμε τα Χριστούγεννα λιτά, πολύ λιτά, ο παπάς μας είχε καλέσει στην κουζίνα λίγες μέρες πριν τις γιορτές για να μας πει τα καθέκαστα. «Το και το. Κάνω απεργία, δεν έχουμε λεφτά, μην περιμένετε φέτος πολλά-πολλά. Κάνουμε ένα αγώνα για ένα καλύτερο αύριο. Αυτό να σκέφτεστε και να θυμάσαι πως τα Χριστούγεννα δεν είναι τα δώρα και τα λεφτά». Αυτά είπε ο πατέρας μου και ξαφνικά, γυρίζοντας προς εμένα, το νεαρότερο μέλος της οικογένειας, πρόσθεσε πως ίσως ο Άγιος Βασίλης να μην ερχόταν στο σπίτι μας φέτος.
Το θυμάμαι σαν σήμερα! Τα μάτια των υπολοίπων τριών μελών της οικογένειας στράφηκαν πάνω μου να με κοιτάζουν με θλίψη. Ο μεγάλος μου αδελφός κάτι πήγε να πει για ένα μικρό δωράκι που δεν θα ήταν καθόλου κόπος για την μικρή, η αδελφή μου το ίδιο, μα η μάμα μου κοίταξε σταθερά τον πατέρα μου και κατάλαβε πως έπρεπε να πάρουμε όλο το μήνυμα! Ήταν η περίοδος των πολύ ισχνών αγελάδων… Άλλωστε, δεν ήμουνα πια και τόσο μικρή. Τα μάτια μου, όμως, πρέπει να είχαν γίνει τεράστια για αυτό ο παπάς μου ανέλαβε να μας εξηγήσει πως ο Άγιος Βασίλης δεν θα ερχόταν φέτος επειδή δεν ήταν κομμουνιστής! Χρησιμοποιώντας ένα μείγμα της δικής του προσωπικής κομμουνιστικής αντίληψης, της ακελικής φιλοσοφίας της εποχής, του πάθους που τον πλημμύριζε για την απεργία και των νουθεσιών του εκπροσώπου της ΠΕΟ στον απεργιακό αγώνα ο παπάς μου, μου ανέλυσε κατατοπιστικά την θεωρεία του για τον μη κομμουνιστή Άη Βασίλη!
Συνοπτικά, ο Άγιος αυτός είχε παραστρατήσει. Ενώ είχε ξεκινήσει με τρόπο θεμιτό, θέλοντας να μοιράσει δίκαια τα χρυσαφικά των χωρικών, που έδωσαν την περιουσία τους για να σωθεί η πόλη τους από τους εχθρούς (ο παπάς μου δεν θυμόταν και πολλές λεπτομέρειες), έγινε σταδιακά και με το πέρασμα του χρόνου υποχείριος στις βιομηχανίες παιχνιδιών, στους Αμερικάνους και στην Coca Cola (είχαν μόλις αρχίσει οι γνωστές θεαματικές χριστουγεννιάτικες διαφημίσεις). Τώρα πια έπαιρνε δώρα στα πλούσια παιδιά και το έκανε ζήτημα αν δεν είχε το σπίτι καμινάδα. Είχε παχύνει, είχε αφήσει άσπρα γένια, φορούσε γελοία στολή και το μόνο που τον έσωζε ήταν που ήταν κόκκινη. Ο παπάς μου λέγοντας τα αυτά νευρίασε. Χτύπησε θυμωμένα το χέρι του στο τραπέζι! Είπε πως αυτός ο Άη Βασίλης δεν θα περάσει… Ούτε από την γειτονιά, ούτε από το σπίτι μας! Οι άλλοι τρεις τον κοίταξαν με το ίδιο πάθος. Ναι. Δεν θα περάσει! Ο Άη βασίλης δεν είναι κομμουνιστής. Τί να πεις... Ήμασταν μία οικογένεια επιρρεπής στην προπαγάνδα…
Περάσαμε εκείνα τα Χριστούγεννα πραγματικά λιτά. Φτωχικά και μετρημένα. Για την ιστορία θα είχαμε ακόμα ένα μήνα στερήσεων. Η απεργία του παπά τέλειωσε με σχετική επιτυχία στις αρχές του Φλεβάρη. Η πρωτοχρονιά για μένα ήταν η πιο δύσκολη. Την περάσαμε μπροστά από την τηλεόραση παίζοντας μονόπολη (η μάμα δεν άφησε τον παπά να μας πετάξει το καπιταλιστικό παιχνίδι) και εγώ είχα βάλει το γενναίο μου πρόσωπο. Το πρωί, όταν μπήκε από το παράθυρο μου φως, άνοιξα με πραγματική λύπη τα μάτια μου. Αλλά η έκπληξη ήταν εκεί! Και ήταν μία έκπληξη επί τέσσερα. Δίπλα από το μαξιλάρι μου ήταν τυλιγμένη μία μικρή μολυβοθήκη. Κάτω από το κρεβάτι μου μία κασετίνα. Δίπλα από τις παντούφλες μου ένα αυτοκινητάκι και μέσα στο ερμάρι με τα ρούχα μου μία κούκλα. Και τέσσερεις μικρές, διαφορετικές κάρτες. Με τον γραφικό χαρακτήρα του αδελφού, της αδελφής του παπά και της μάμας μου. Γεμάτες δικαιολογίες από ένα Άγιο Βασίλη που δεν είχε πολλά λεφτά φέτος αλλά δεν μπορούσε να μην μου χαρίσει ένα δωράκι. Στο πρόγευμα οι τέσσερις ένοχοι κοίταζαν ο ένας τον άλλο αδιάφορα. Κι εγώ από εκείνη την ημέρα, έπαψα πια να πιστεύω στον Άγιο Βασίλη. Την ίδια στιγμή, άρχισα να πιστεύω πολύ στην οικογένεια.
Για να μας προετοιμάσει για το (αναπόφευκτο) ενδεχόμενο να περάσουμε τα Χριστούγεννα λιτά, πολύ λιτά, ο παπάς μας είχε καλέσει στην κουζίνα λίγες μέρες πριν τις γιορτές για να μας πει τα καθέκαστα. «Το και το. Κάνω απεργία, δεν έχουμε λεφτά, μην περιμένετε φέτος πολλά-πολλά. Κάνουμε ένα αγώνα για ένα καλύτερο αύριο. Αυτό να σκέφτεστε και να θυμάσαι πως τα Χριστούγεννα δεν είναι τα δώρα και τα λεφτά». Αυτά είπε ο πατέρας μου και ξαφνικά, γυρίζοντας προς εμένα, το νεαρότερο μέλος της οικογένειας, πρόσθεσε πως ίσως ο Άγιος Βασίλης να μην ερχόταν στο σπίτι μας φέτος.
Το θυμάμαι σαν σήμερα! Τα μάτια των υπολοίπων τριών μελών της οικογένειας στράφηκαν πάνω μου να με κοιτάζουν με θλίψη. Ο μεγάλος μου αδελφός κάτι πήγε να πει για ένα μικρό δωράκι που δεν θα ήταν καθόλου κόπος για την μικρή, η αδελφή μου το ίδιο, μα η μάμα μου κοίταξε σταθερά τον πατέρα μου και κατάλαβε πως έπρεπε να πάρουμε όλο το μήνυμα! Ήταν η περίοδος των πολύ ισχνών αγελάδων… Άλλωστε, δεν ήμουνα πια και τόσο μικρή. Τα μάτια μου, όμως, πρέπει να είχαν γίνει τεράστια για αυτό ο παπάς μου ανέλαβε να μας εξηγήσει πως ο Άγιος Βασίλης δεν θα ερχόταν φέτος επειδή δεν ήταν κομμουνιστής! Χρησιμοποιώντας ένα μείγμα της δικής του προσωπικής κομμουνιστικής αντίληψης, της ακελικής φιλοσοφίας της εποχής, του πάθους που τον πλημμύριζε για την απεργία και των νουθεσιών του εκπροσώπου της ΠΕΟ στον απεργιακό αγώνα ο παπάς μου, μου ανέλυσε κατατοπιστικά την θεωρεία του για τον μη κομμουνιστή Άη Βασίλη!
Συνοπτικά, ο Άγιος αυτός είχε παραστρατήσει. Ενώ είχε ξεκινήσει με τρόπο θεμιτό, θέλοντας να μοιράσει δίκαια τα χρυσαφικά των χωρικών, που έδωσαν την περιουσία τους για να σωθεί η πόλη τους από τους εχθρούς (ο παπάς μου δεν θυμόταν και πολλές λεπτομέρειες), έγινε σταδιακά και με το πέρασμα του χρόνου υποχείριος στις βιομηχανίες παιχνιδιών, στους Αμερικάνους και στην Coca Cola (είχαν μόλις αρχίσει οι γνωστές θεαματικές χριστουγεννιάτικες διαφημίσεις). Τώρα πια έπαιρνε δώρα στα πλούσια παιδιά και το έκανε ζήτημα αν δεν είχε το σπίτι καμινάδα. Είχε παχύνει, είχε αφήσει άσπρα γένια, φορούσε γελοία στολή και το μόνο που τον έσωζε ήταν που ήταν κόκκινη. Ο παπάς μου λέγοντας τα αυτά νευρίασε. Χτύπησε θυμωμένα το χέρι του στο τραπέζι! Είπε πως αυτός ο Άη Βασίλης δεν θα περάσει… Ούτε από την γειτονιά, ούτε από το σπίτι μας! Οι άλλοι τρεις τον κοίταξαν με το ίδιο πάθος. Ναι. Δεν θα περάσει! Ο Άη βασίλης δεν είναι κομμουνιστής. Τί να πεις... Ήμασταν μία οικογένεια επιρρεπής στην προπαγάνδα…
Περάσαμε εκείνα τα Χριστούγεννα πραγματικά λιτά. Φτωχικά και μετρημένα. Για την ιστορία θα είχαμε ακόμα ένα μήνα στερήσεων. Η απεργία του παπά τέλειωσε με σχετική επιτυχία στις αρχές του Φλεβάρη. Η πρωτοχρονιά για μένα ήταν η πιο δύσκολη. Την περάσαμε μπροστά από την τηλεόραση παίζοντας μονόπολη (η μάμα δεν άφησε τον παπά να μας πετάξει το καπιταλιστικό παιχνίδι) και εγώ είχα βάλει το γενναίο μου πρόσωπο. Το πρωί, όταν μπήκε από το παράθυρο μου φως, άνοιξα με πραγματική λύπη τα μάτια μου. Αλλά η έκπληξη ήταν εκεί! Και ήταν μία έκπληξη επί τέσσερα. Δίπλα από το μαξιλάρι μου ήταν τυλιγμένη μία μικρή μολυβοθήκη. Κάτω από το κρεβάτι μου μία κασετίνα. Δίπλα από τις παντούφλες μου ένα αυτοκινητάκι και μέσα στο ερμάρι με τα ρούχα μου μία κούκλα. Και τέσσερεις μικρές, διαφορετικές κάρτες. Με τον γραφικό χαρακτήρα του αδελφού, της αδελφής του παπά και της μάμας μου. Γεμάτες δικαιολογίες από ένα Άγιο Βασίλη που δεν είχε πολλά λεφτά φέτος αλλά δεν μπορούσε να μην μου χαρίσει ένα δωράκι. Στο πρόγευμα οι τέσσερις ένοχοι κοίταζαν ο ένας τον άλλο αδιάφορα. Κι εγώ από εκείνη την ημέρα, έπαψα πια να πιστεύω στον Άγιο Βασίλη. Την ίδια στιγμή, άρχισα να πιστεύω πολύ στην οικογένεια.
11 σχόλια:
Ελένη μου,
Η κουλτούρα του Αη Βασίλη δεν ήταν πάντα όπως είναι σήμερα, τούτο θέλεις να πεις νομίζω. Μπορείς να φανταστείς παρόμοια κατάσταση σήμερα; Ότι τζιαι να γίνει το μωρό πρέπει να έχει το Xbox του τζιαι το iPhone, παρόλο που ακόμα υπάρχουν άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα. Εκατάφερε το σύστημα να μας κάμει να πιστέψουμε ότι δεν υπάρχει τίποτε που δεν μπορούμε ν'αγοράσουμε, ας εν καλά το Χριστουγεννιάτικο πνεύμα της Κυρίας Βίζας τζιαι του κυρίου Μάστερ Καρντ, εξισώνουν φτωχούς τζιαι πλούσιους, είναι οι πραγματικοί σοσιαλιστές Ρόμπιν Χούντ της εποχής μας.
Είναι μια πολύ όμορφα ειπωμένη ιστορία με δυνατά μηνύματα. Αλλά διερωτώμαι, υπάρχει κανείς κομμουνιστής δηλαδή? Και ούτε το συζητώ για το κόμμα που ανέφερες, απέχει πολύ, πάρα πολύ από τη συγκεκριμένη φιλοσοφία
Κι' έλεγα φέτος να του ζητήσω πολλά...
Έλα τωρά φίλε Κκουλλά. Το θέμα έννεν πολιτικό.
Εν μια ιστορία με κοινωνικά μηνύματα, που κάποιοι τυχεροί-άτυχοι εν θα ζήσουν ποττέ. Κάποιοι που ποττέ εν εστερηθήκαν ούτε εκαταλάβαν την πραγματική αξία του δώρου, πέρα που το πόσα λεφτά αξίζει.
είναι πολύ ωραία η ιστορία σου
με τέχνη φτιαγμένη ή έστω μεταφερμένη, τα συνδυάζεις πολύ ωραία, μάρεσε
@Blackbeard φίλε μου. Πραγματικά για μας ο Άγιος Βασίλης είχε άλλγ δυναμική. Ένα δώρο είχαμε την πρωτοχρονιά. Καμία σχέση με όλα αυτά που ζουν τα παιδιά σήμερα. είναι να λυπάσαι.
@Φίλε Κκουλά. Δεν μου αρέσει (πλέον!) να κάνω συζητήσεις πολιτικές. Αλλά μου αρέσει να μιλώ για αυτό που ήταν ο παπάς μου. ένας φτωχός ονειροπόλος εργάτης, ιδεαλιστής, ρομαντικός, παθιασμένος, στερημένος από ευκαιρίες, ένας βασανισμένος άνθρωπος αλλά και πολύ τυχερός συνάμα. Είναι αυτά (από) τα χαρακτηριστικά που κάνουν κάποιον να έχει το δικαίωμα να αποκαλεί τον εαυτό του κομμουνιστή? Δεν έχω δικαίωμα να του το σετρήσω.
@the Idiot Mouflon: Να του ζητήσεις όσα μπορείς. Διαβάζοντας τί γράφεις είμαι σίγουρη πως εκείνα που θα ζητήσεις θα σου τα φέρει.
@Αιθέρα: Νομίζω έπιασες ακριβώς αυτό που ήθελα να πω. Είναι ακριβώς το θέμα της στέρησης που η δική μου η οικογένεια το γέμιζε και το γεμίζει ακόμα με αγάπη.
@Ρίτσα μου σε ευχαριστώ πολύ. Όπως πάντα είσαι εδώ με τα γλυκά σου λόγια. Σε ευχαριστώ!
vra eklamourhses me... oi pws en dramatikh h istoria sou, en polla wraia, alla eimai epirrephs sta synaisthimatika.
Εσυγκίνησες με :)
Καλά Χριστούγεννα με όσους αγαπάς.
@ αιθέρας
έπιασα το μήνυμα όπως έγραψα και στο αρχικό μου σχόλιο, απλά τα έμπλεξα λίγο
@ Ωραία Ελένη
Αν ρωτάς αν έχει το δικαίωμα ο πατέρας σου, για μένα ναι, δικαιούται και συγγνώμη που ασχολήθηκα και με την άλλη πλευρά
@post babylon dr SPOCK νοιώθω χαρά που κάποιος άλλος άκουσε τί είχα να πω σε μία στίγμή και ίσως αφουγκραζόμενος μία δική του κατάσταση και ανάγκη ένοιωσε συγκίνηση... μακάρι όλα καλά να πάνε και σε σας...
@δεν υπάρχει πρόβλημα φίλε κκουλά... προσωπικά βλέπω με μεγάλο σκεπτικισμό τα κόμματα... απλά ξέρεις, επειδή κατάγομαι από οικογένεια πολιτικοποιημένη και κάθε μας ενέργεια πάντα παιρνούσε μέσα από αυτό το πρίσμα, κουράστηκα να τα ερμηνεύω όλα πολιτικά... επειδή είναι άλλωστε όλα πολιτικά από μόνα τους. ο παπάς μου ήταν ένας αγνός ιδεαλιστής. και εξακολουθεί να είναι... κατα τα άλλα, όλα αυτά που είμαστε και ζήσαμε συνιστούν τον ίδιο τον εαυτό μας δεν χρειάζονται να έχουν ταπέλες...
Ελένη μου, γλυκόπικρη η αφήγησή σου. Μου αρέσει πάρα πολύ ο τρόπος που γράφεις! Μου θύμισε πολλά, ξεκίνησα να τα γράφω, αλλά τελικά θεωρώ πως δε χρειάζεται να προσθέσω τίποτα δικό μου στο κείμενό σου...
Δημοσίευση σχολίου