Δευτέρα 5 Ιουλίου 2010

Βιβλίο – Η σύγκρουση… Η ΕΟΚΑ από τα μάτια των Εγγλέζων

Το Σαββατοκύριακο το πέρασα διαβάζοντας ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο (παρεμπιπτόντως δεν είναι από τα ωραιότερα να ξαπλώνεις στην παραλία με ένα καλό βιβλίο στο χέρι?) το οποίο με προβλημάτισε λιγάκι πολύ. Το βιβλίο έχει τον τίτλο «Η σύγκρουση» και είναι της Sadie Jones (στα Αγγλικά κυκλοφορεί με τον τίτλο «Small Wars») και με φόντο την Κύπρο του 1956 μας περιγράφει για λίγο την ζωή ενός στρατιωτικού, του Χαλ Τρέχερν ο οποίος παίρνει μετάθεση και έρχεται στην Κύπρο μαζί με την οικογένεια του και καλείται να αντιμετωπίσει αυτό που για τους Εγγλέζους αποτελεί τρομοκρατική οργάνωση και για τους έλληνες της Κύπρου ηρωική εξέγερση για ένωση της νήσου με την Ελλάδα. Το βιβλίο, έχει σαν φόντο την Κύπρο και τον ανταρτοπόλεμο που διεξάγεται, τον τρόπο που αντιμετωπίζουν την κατάσταση οι Άγγλοι, την ζωή των Βρετανών στρατιωτικών σε μία περίοδο που η πάλαι ποτέ Κραταιά Βρετανική αυτοκρατορία αρχίζει να χάνει εδάφη. Η βασική ουσία του κειμένου, είναι ωστόσο, η κατάρρευση του ιδεαλισμού του Χαλ Τρέχερν για την πατρίδα του, για τα ιδανικά που είχε ως στρατιώτης, για τα ανθρώπινα και άυλα πρότυπα που είχε μεγαλώνοντας. Και πως αντιμετωπίζει ως στρατιωτικός πρώτα και ως άτομο ύστερα αυτή την εσωτερική του πορεία και καταστροφή. Επίσης ποιες συνέπειες έχει όλο αυτό στον γάμο του, στις σχέσεις του με την γυναίκα της ζωής του και τους άλλους γύρω του… Η σύγκρουση είναι μεγάλη, απόλυτη και εν τελεί εσωτερική.

Στο βιβλίο η Κύπρος δεν είναι η αιτία, είναι μάλλον η αφορμή. Αν το βιβλίο διαδραματιζόταν στις Ινδίες, δεν θα μου έκανε την εντύπωση που μου έκανε. Μου έκανε εντύπωση και ίσως και να με ξένισε λιγάκι ο τρόπος που η συγγραφέας περιέγραφε την ΕΟΚΑ, αν και σε καμία περίπτωση δεν θα έλεγα πως η στάση της δεν ήταν αρκετά αντικειμενική. Θα την έλεγα μάλιστα πολύ προσεκτική, ίσως περισσότερο προσεκτική από ότι αρμόζει σε κάποιον που λέγεται συγγραφέας. Αλλά διαβάζοντας το βιβλίο, στην αρχή με σόκαρε κάπως που έλεγε την ΕΟΚΑ οργάνωση τρομοκρατική, με ξένισε που κατά την γνώμη μου δεν προέβαλλε τον αγώνα στην διάσταση που του έπρεπε, που απογύμνωνε τα γεγονότα και τα προέβαλλε με τρόπο που να εξυπηρετούν την πλοκή του έργου της… δεν λέω παραπάνω επειδή νομίζω πρόκειται για ένα βιβλίο που αξίζει να το διαβάσει κανείς… Κυρίως για όλα αυτά τα εσωτερικά πάθη του ήρωα ο οποίος σταθερά και οδυνηρά, αποβάλλει το δέμα του στρατιώτη και εμφανίζεται γυμνός και άοπλος μπροστά μας, σαν άνθρωπος.



Διαβάζοντας το βιβλίο σκεφτόμουν αυτά τα κλασσικά, πως αυτό που είμαστε το διαμορφώνει τελικά το ίδιο το σύστημα, πως είμαι προϊόντα μία εκπαίδευσης που αναμορφώνεται σε κάθε περίπτωση ανάλογα, πως στόχο είναι να μας στρατεύσει να σκεφτόμαστε με τον τρόπο που εξυπηρετεί το εκάστοτε κράτος και σύστημα. Χρειάζεται πολύς χρόνος να μπορέσουμε τελικά κι εμείς ως άτομα να αποβάλλουμε όλα αυτά για τα οποία μας μεγάλωσαν, να γίνουμε ικανοί να σκεφτόμαστε από μόνοι μας, να αποτάξουμε τα όποια ιδανικά. Είμαστε λιγάκι σαν τον ήρωα του βιβλίου, τον Χαλ, και σαν κι αυτό, αργά και οδυνηρά πρέπει να αποβάλλουμε το δέμα που μας φόρεσαν και να βρούμε τον αληθινό μας εαυτό, την καθαρή και αυτούσια σκέψη, την ανθρωπιά μας. Είναι για αυτό που το βιβλίο λειτούργησε μέσα μου σε πολλά επίπεδα. Της αυτογνωσίας ή για να θυμηθώ λιγάκι από τα νιάτα μου, της αυτοκριτικής…

9 σχόλια:

astronaftis είπε...

όταν ήμουν στο δημοτικό η αδελφή μου είχε αλληλογραφία με μια Εγγλέζα της οποίας ο πατέρας υπήρξε στρατιώτης το '55 στη Κύπρο. ήταν μεγάλο σοκ για μένα η άποψη που είχε για τους Κύπριους αντάρτες και το ότι ο πατέρας της ανυπομονούσε να τελειώσει η θητεία του για να γλιτώσει τη ζωή του. είχαν και οι Άγγλοι στρατιώτες αισθήματα; κάπου εκεί άρχισα να βλέπω καχύποπτα και τη δασκάλα που μας έκανε θρησκευτικά, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.

Ωραία Ελένη είπε...

@ ένα από τα πρώτα πράματα που είχα μάθει στις σπουδές μους φίλε μου ήταν η σχέση μας με τον περιβόητο "άλλο". Όπου άλλος βάλε τον εγγλέζο, τον Τούρκο. Μόνο όταν αποδομήσεις τον άλλο αρχίζεις να καταστρέφεσαι για να χτίσεις σιγά σιγά τον εαυτό σου...
Τί εννοείς έλεγε ψέματα η δασκάλα των θρησκευτικών!!!!!!!

astronaftis είπε...

:) όχι, δεν έλεγε ψέματα η δασκάλα. αυτά που της είπαν να πει , αυτά μας έλεγε...συμφωνώ για την αποδόμηση του άλλου.

Mana είπε...

η ταμπέλα που βάζουμε εμείς σε κάποιον δεν μοιάζει απαραίτητα ούτε με την ταμπέλα που βάζουν οι άλλοι, ούτε με αυτή που βάζει ο ίδιος για τον εαυτό του. και εξ ορισμού δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξει συμφωνία.
ίσως να μην χρειάζεται να αποβάλουμε όλα αυτά που μας μαθαίνει το σύστημα, απλά να χρειάζετει να μάθουμε πολλά περισσότερα και το κυρίοτερο να κατανόησουμε και να μάθουμε τους άλλους.

postbabylon είπε...

empike sth lista to vivlio. Thx 4 the tip!

Ανώνυμος είπε...

Σημειώνεται το βιβλίο για άμεση ανάγνωση.
Αν κάνεις γκούκολ την ΕΟΚΑ, θα την δεις να φιγουράρει σε μια ιστοσελίδα Άγγλου, ως τρομοκρατική οργάνωση.
Είμαι περίεργη να δω πόσο προσεκτική κι αντικειμενική είναι η συγγραφέας του βιβλίου που μας προτείνεις. Κατά την άποψη μου πάντως, ένας συγγραφέας οφείλει να είναι αντικειμενικός στις αναφορές των ιστορικών γεγονότων και του σκηνικού στο οποίο θα ζουν οι ήρωες του.
Αναφορικά με τον ήρωα του βιβλίου αλλά και με τον πατέρα στρατιώτη που αναφέρθηκε στα σχόλια, μια παρατήρηση. Συνηδητοποιούσαν πως ήταν μέλη κατοχικού στρατού σε ένα τόπο που απαιτούσε την ελευθερία του; κι εμείς πως είμαστε απόγονοι αυτών που οι άγγλοι ιμπεριαλιστές αποκαλούσαν english subjects- σε καμία περίπτωση citizens-και φυσικά οι ζωές μας μετρούσαν πολύ λιγότερο από τις δικές τους.
thalassamov writing

Ανώνυμος είπε...

Αύριο κιόλας θα πάω να το αγοράσω μου κίνησες το ενδιαφέρον! Όταν κάναμε μάθημα ο καθηγητής μας έκανε αναφορά στη Κύπρο για το 55 και μίλησε περί τρομοκρατίας κοκ, τα πράγματα που μας είπε σοκάρανε και τα είπε γνωρίζοντας βέβαια ότι υπήρχαν Κύπριοι μαθητές στη τάξη...σοκαρίστηκα, θύμοσα μου θίξανε ότι ήξερα ότι έμαθα!Μετά σκέφτεσαι ζούμε στα αλήθεια μια φάση τρομοκρατικού πολέμου (βλπ Μπιν Λατεν) ή κάτι διαφορετικό? Γιατί για εκείνους σίγουρα είναι κάτι το διαφορετικό όπως και για μας τότε το 55!

oniropolos είπε...

mou kinises k mena to endiaferon. An katalava kala, apo ta liga poy mas egrapses, yparxi mia siggrousi metaxi tis siggrafeas kai tou irwa tis? isws o irwas tis sti siggekrimeni periptwsi na ine kapoia metamorfwsi sto diko tis eayto poy prospathi na antilifthi ti filisofia toy "allou"? Mipws o irwas tis arxizi na vlepi me ena diaforetiko mati tin EOKA?

ρίτσα είπε...

μμμ, ακούγεται καλό.

εγώ αυτό το αίσθημα της αποδόμησης του κόσμου σαν μια προοπτική που έχω μόνο εγώ και οι οικείοι μου την πέρασα στο πανεπιστήμιο και ήταν σοκαριστκό